Việc làm cho người tốt nghiệp chương trình đào tạo đại học của Khoa Toán - Tin học

Khoa Toán - Tin học, Trường ĐH KHTN, ĐHQG-HCM

7/2020

Bài viết này nhằm giới thiệu và tổng quan các lĩnh vực nghề nghiệp hiện nay có cơ hội cho sinh viên tốt nghiệp Khoa Toán - Tin học. Bài viết đã được trình bày trong các buổi sinh hoạt cho sinh viên sắp ra trường và hướng dẫn chọn chuyên ngành cho sinh viên năm thứ hai. Bài viết cũng có thể bổ ích cho học sinh muốn tìm hiểu khả năng vào học ở Khoa Toán - Tin học.

Tài chính định lượng

Ngành tài chính định lượng nghiên cứu, phân tích và tư vấn đầu tư tài chính trên cơ sở ứng dụng các phương pháp toán học, xử lý dữ liệu và kỹ thuật tính toán hiện đại. Theo thông tin trên trang web của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM [ http://dubaonhanluchcmc.gov.vn ] vào tháng 7/2019, các doanh nghiệp trên địa bàn đang cạnh tranh để thu hút nhân lực có chuyên môn về công nghệ tài chính. Cùng với chiến lược của thành phố và quốc gia xây dựng TPHCM thành trung tâm tài chính quốc tế, triển vọng sẽ có nhiều hơn các vị trí việc làm trình độ cao dùng toán ứng dụng vào tài chính định lượng.

Các địa chỉ việc làm của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây có: các công ty tài chính như Viet Credit, HomeCredit, Pacific Cross; các ngân hàng như Đông Á, Vietcombank, Eximbank, VPBank; các công ty chứng khoán, như Công ty chứng khoán TPHCM.

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học chuyên ngành Toán tài chính và Xác suất - Thống kê của Khoa. Một số sinh viên tốt nghiệp các chuyên ngành khác cũng đã có việc làm trong ngành Tài chính.

Bảo hiểm và phân tích rủi ro

Công việc của chuyên viên định phí bảo hiểm (actuary) là định giá sản phẩm bảo hiểm, tính toán khả năng thanh toán của công ty bảo hiểm đối với hợp đồng bảo hiểm và tính toán dự phòng cho các hoạt động bảo hiểm. Theo nghĩa rộng hơn, công việc bao gồm phân tích và đánh giá rủi ro trong các hoạt động.

Trong chuyến thăm Khoa vào tháng 7/2018 của đoàn Hiệp hội Actuary Mỹ cùng với một số chuyên viên của ngành này thì ước tính hiện nay ở Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 17 công ty bảo hiểm nhân thọ, mỗi công ty có thể cần 1-2 nhân viên mới mỗi năm; cùng với khoảng 30 công ty bảo hiểm phi nhân thọ có thể cần tới 150 nhân viên mới.

Ngành định phí bảo hiểm có tính quốc tế hóa cao, người có chứng chỉ hành nghề có thể làm việc ở tất cả các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương.

Rất nhiều công ty bảo hiểm đang có cựu sinh viên Khoa Toán - Tin học làm việc: Prudential, Cathay Life, Chubb Life, Phú Hưng, Manulife, Dai-i-chi, AIA, Bảo Việt. Công ty Cathay Life cấp học bổng cho sinh viên của Khoa với điều kiện cam kết sau khi tốt nghiệp làm việc cho công ty trong 2 năm.

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học chuyên ngành Toán tài chính và Xác suất - Thống kê của Khoa. Một số sinh viên các chuyên ngành khác cũng đã có việc làm trong ngành Bảo hiểm.

• Giới thiệu hướng định phí bảo hiểm

Khoa học dữ liệu

Ngành Khoa học dữ liệu sử dụng các phương pháp tự động để phân tích lượng lớn dữ liệu và trích xuất ra những tri thức hữu ích nhằm hỗ trợ cho việc ra quyết định. Nhu cầu nhân lực cho ngành Khoa học dữ liệu đến từ các ngành kinh tế tài chính, kỹ thuật, nghiên cứu khoa học. Tại Mỹ theo trang [ https://ischoolonline.berkeley.edu/data-science/what-is-data-science/ ] thì đây là việc làm tốt nhất các năm 2016, 2017, 2018, và dự báo nhu cầu nhân lực từ năm 2018 tới năm 2020 tăng 28%, có 4524 chỗ làm mới.

Các công ty như PNJ, Home Credit, FE Credit, … đã đặt nhu cầu nhân lực ngành Khoa học dữ liệu với Khoa Toán - Tin học. Bên cạnh các doanh nghiệp hiện có sử dụng khoa học dữ liệu, các đơn vị công ty khởi nghiệp công nghệ mới ra đời hoạt động trong lĩnh vực công nghệ gắn liền với dữ liệu lớn như thương mại điện tử, chuyển phát hàng, vận chuyển hành khách (taxi công nghệ), ... cần nhân lực được đào tạo trong lĩnh vực này.

Các chính sách của nhà nước về "cách mạng công nghiệp lần thứ tư", của chính quyền TPHCM về "thành phố thông minh" có thể dẫn tới một nguồn đầu tư công lớn và nhu cầu nhân lực lớn trong các đơn vị quản lý nhà nước, chẳng hạn như để quy hoạch điều khiển mạng lưới giao thông, xử lí dữ liệu từ hệ thống camera giám sát, quản lý dân cư, ...

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học các chuyên ngành của Khoa như Khoa học dữ liệu, Phương pháp toán trong tin học, Xác suất - Thống kê.

Nhu cầu nhân lực cho ngành Công nghệ thông tin

Nhiều doanh nghiệp công nghệ khi đăng tin tuyển dụng ghi tuyển cả sinh viên CNTT lẫn Toán - Tin học. Có đơn vị cho biết đối với nhu cầu của họ thì sinh viên Toán - Tin học không chỉ đáp ứng được nhu cầu mà còn có lợi thế so với sinh viên CNTT. Với sự bùng nổ ứng dụng của công nghệ thông tin hiện nay, nhu cầu nhân lực của xã hội rất lớn, đặc biệt ở một trung tâm kinh tế lớn, năng động TPHCM và vùng phụ cận. Nhu cầu này đang được các học sinh và gia định nhận thức rõ khiến cho các đơn vị đào tạo CNTT có uy tín đang không đủ sức đào tạo ở qui mô đáp ứng nhu cầu học.

Theo thông tin trên trang web của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM [ http://dubaonhanluchcmc.gov.vn ] vào tháng 6/2019, cho dù đã nỗ lực nhưng tới nay nhân lực CNTT vẫn rất thiếu. Theo Bộ Thông tin - Truyền thông, tới năm 2020 Việt Nam cần khoảng 1,2 triệu nhân lực ngành này, tại thời điểm đó con số thiếu hụt vẫn ở khoảng trên 500.000 người. Riêng tại TP Hồ Chí Minh, dự báo trong vòng 5 năm, mỗi năm cần khoảng 16.200 lao động CNTT. Theo khảo sát của VietnamWorks về ngành CNTT ở Việt Nam, trong 3 năm qua, số lượng công việc ngành CNTT đã tăng trung bình 47% mỗi năm, tuy nhiên, số lượng nhân sự ngành này lại chỉ tăng ở mức trung bình 8%.

Các địa chỉ việc làm của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây có: Công ty phần mềm Citigo, Công ty cổ phần tin học Lạc Việt, Digital Hearts GNT VN, TMA Solutions.

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học chuyên ngành Toán tin ứng dụng của Khoa.

Công nghệ

Với thuận lợi nằm ở một trung tâm kinh tế lớn, năng động, với sinh viên tốt nghiệp của Khoa đã trực tiếp đáp ứng nhu cầu nhân lực trong những ngành kinh tế mới cần toán.

Một số doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam và của nước ngoài đặt tại Việt Nam bắt đầu có những vị trí việc làm và đơn vị có tính chất nghiên cứu phát triển, cần người có năng lực lý thuyết cao cùng khả năng sáng tạo giải quyết những vấn đề phức tạp và mới mẻ.

Ở khu vực TPHCM đã xuất hiện một số doanh nghiệp có đơn vị nghiên cứu dùng toán học ở trình độ cao, đã tuyển dụng cựu sinh viên Khoa làm về mô phỏng, tính toán cơ học như DFM Engineering, Bosch Engineering ....

Các địa chỉ việc làm của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây có: Cinnamon AI Lab, Cỏ May Automation, VNG (Zalo), DXC.technology VN, Shopee, Tiki, CMS EDU, Bosch Engineering VN, HPT, FPT, Fujinet Systems, DHL, Trường Hải (Thaco), MoMo.

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học các chuyên ngành của Khoa như Cơ học, Giải tích số, Tối ưu, Xác suất - Thống kê, Phương pháp Toán trong Tin học, Khoa học dữ liệu.

Giáo dục phổ thông

Với chuyên ngành "Lý luận và phương pháp giảng dạy môn toán" của Khoa, mặc dù gần đây có trở ngại do sự thay đổi chính sách của nhà nước đối với đào tạo giáo viên, nhưng trong thực tế một số sinh viên chuyên ngành này vẫn tìm được việc làm tại các trung tâm bồi dưỡng văn hóa, các công ty kinh doanh giáo dục, các trung tâm giáo dục, các cơ sở quản lý giáo dục, và một số cơ sở đào tạo chính qui. Chương trình đào tạo có các môn dạy toán bằng tiếng Anh, giúp sinh viên tìm việc làm ở những cơ sở đào tạo quốc tế.

Các địa chỉ việc làm của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây có: THCS Hòn Thơm, THCS Tân Kiên, THCS Tân Xuân, THCS Chi Lăng, THCS Điện Biên, THCS Long Bình Điền Chợ Gạo Tiền Giang, Trung tiểu học Pétrus Ký, Trường TiH-THCS-THPT Thái Bình Dương, Trường TiH- THCS- THPT Tây Úc, THPT chuyên Bình Long Bình Phước, THPT chuyên Thăng Long Đà Lạt, THPT Đông Dương CS2, THPT Lý Thái Tổ, THPT Nguyễn Huệ, THPT Việt Âu, Trường quốc tế Canada, Trung tâm giáo dục thường xuyên Tỉnh Bình Dương, Trường phổ thông năng khiếu thể thao Olympic, Mathnasium VN, Titan Education.

Giáo dục cao đẳng - đại học và nghiên cứu

Cả nước có khoảng 400 trường cao đẳng và đại học, số lượng sinh viên tuyển mới hằng năm vào khoảng 500 nghìn sinh viên/năm. Riêng tại TPHCM có khoảng 49 trường đại học, 26 trường cao đẳng. Các trường đại học cao đẳng ở VN đang phát triển, nhu cầu giảng viên tăng lên, nên số vị trí giảng viên đang tăng. Ước lượng sơ bộ, mỗi năm cả nước có thể cần từ 20 tới 40 giảng viên toán mới. Để giảng dạy ở cấp này thường cần có học vị thạc sĩ trở lên.

Về cơ hội nghề nghiệp ở lĩnh vực nghiên cứu, thường thì cần học lên mức thạc sĩ, tiến sĩ. Đại đa số những người làm nghiên cứu đồng thời có nghề nghiệp là giảng viên các trường cao đẳng, đại học. Một số nhỏ hơn nhiều có vị trí ở vài viện nghiên cứu, và ở đơn vị nghiên cứu của một số doanh nghiệp lớn. Một số người có được những vị trí như vậy ở nước ngoài sau khi đi du học ở bậc sau đại học.

Các vị trí như thế có cạnh tranh, đặc biệt ở những trường giỏi và những trường trả lương cao. Tuy nhiên số người giỏi học toán ở VN chưa đủ cho nhu cầu. Hiện cả nước chỉ có vài nơi đào tạo đại học ngành Toán học, một trong đó là Khoa Toán - Tin học.

 

Hiện các cựu sinh viên của Khoa đang làm giảng viên của nhiều trường cao đẳng đại học trong nước và nước ngoài. Các địa chỉ việc làm trong nước của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây có: ĐH Bách khoa (ĐHQG-HCM), ĐH Kinh tế - Luật (ĐHQG-HCM), ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, ĐH Thủy Lợi, ĐH Tôn Đức Thắng, Viện Khoa học và công nghệ tính toán TPHCM, Trường cao đẳng kỹ thuật công nghệ Nha Trang.

Để làm việc trong ngành này sinh viên có thể chọn học chuyên ngành của Khoa như Đại số, Giải tích, Xác suất - Thống kê, Giải tích số, Cơ học, Tối ưu, Phương pháp Toán trong Tin học, Khoa học dữ liệu.

Học sau đại học

Hằng năm có khoảng 10 tới 30 sinh viên Khoa Toán - Tin học tốt nghiệp tiếp tục học sau đại học, trong nước và ở nước ngoài. Đại đa số người học ở nước ngoài có học bổng toàn phần. Ở trong nước cũng bắt đầu có những nguồn học bổng. Riêng chương trình Thạc sĩ Toán ứng dụng Pháp-Việt người học được đài thọ phần lớn học phí.

Việc học sau đại học giúp người học đạt yêu cầu để làm giảng viên cao đẳng đại học, tăng trình độ và khả năng cạnh tranh trong một số nghề nghiệp khác, và mở ra cơ hội làm việc ở nước ngoài cho những ai đi du học.

Các địa chỉ học sau đại học của cựu sinh viên trong 2 năm gần đây, ngoài các cơ sở đào tạo trong nước trong đó có Khoa, có: Các đại học Pháp tham gia chương trình thạc sĩ Toán ứng dụng Pháp - Việt, ĐH Padova, ĐH Verona (Ý), Viện Max Plank (Đức), ĐH Toulouse (Pháp), ĐH Utah (Mỹ), ĐH Sungkyunkwan, ĐH Chungnam (Hàn Quốc), ...

Các ngành nghề khác

Ngoài các ngành nghề trên, các cựu sinh viên của Khoa từ trước tới nay làm rất nhiều ngành nghề khác trong các lĩnh vực quản lý, kinh doanh, hành chính, ... Các nghề nghiệp này có thể không trực tiếp dùng toán nhưng sử dụng năng lực của người học toán.

Nhiều người tốt nghiệp ngành toán sau này đã chuyển sang làm việc trong các ngành khoa học kỹ thuật khác và phát huy sở trường làm việc với các công cụ toán.

Tham khảo dự báo của Ủy ban Thống kê Lao động Mỹ

[ U.S. Bureau of Labor Statistics https://www.bls.gov/ooh/math/home.htm ]

Đây là cơ quan của chính phủ Mỹ làm thống kê và dự báo cho thị trường lao động ở Mỹ. Có thể những xu thế ở Mỹ sẽ có ảnh hưởng và có sự tương tự với ở các nơi khác, trong đó có ở Việt Nam.

Theo cơ quan này, ở Mỹ số việc làm ngành nghề toán được dự báo tăng 26% từ năm 2018 tới năm 2028, nhanh hơn nhiều so với trung bình tất cả các ngành nghề, và sẽ dẫn tới 47.700 chỗ làm mới. Tăng trưởng được dự đoán khi mà các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước tiếp tục nhấn mạnh ứng dụng dữ liệu lớn, là thứ mà các ngành nghề toán có thể phân tích.

Các ngành nghề toán có mức lương trung vị (median) gấp hơn hai lần mức trung vị của tất cả các ngành nghề.

Thống kê cụ thể cho một số nghề như sau.

• Chuyên viên phân tích rủi ro (actuaries): lương trung vị gấp 2,5 lần lương trung vị tất cả các ngành nghề; cần nền tảng mạnh về toán, thống kê, và kinh doanh. Trình độ khởi điểm là cử nhân, và cần đạt các kì thi để có chứng chỉ nghề nghiệp. Dự báo số chỗ làm tăng 20% từ năm 2018 tới 2028 (5000 vị trí mới).

• Chuyên viên toán và thống kê: phân tích dữ liệu và dùng các mô hình toán và thống kê giúp giải quyết vấn đề. Lương trung vị gấp 2,3 lần lương trung vị tất cả các ngành nghề. Trình độ khởi điểm thường là thạc sĩ. Dự báo số chỗ làm tăng 30% từ năm 2018 tới 2028 (14.400 vị trí mới).

• Chuyên viên phân tích nghiên cứu hoạt động (Operations Research Analysts) - chuyên viên vận trù: dùng các phương pháp toán và phân tích nâng cao để phân tích hiệu quả các hoạt động, như việc vận chuyển, phân phối và dự trữ hàng hóa (chuỗi cung ứng). Lương trung vị gấp 2 lần lương trung vị tất cả các ngành nghề. Trình độ khởi điểm thường là cử nhân. Dự báo số chỗ làm tăng 26% từ năm 2018 tới 2028 (28.100 vị trí mới).

Tài liệu

1. Trang thông tin cựu sinh viên trên web Khoa

2. Kỷ yếu Hội thảo Xây dựng chương trình đào tạo bậc đại học ở Khoa Toán - Tin học, 30/5/2020.

3. Nguồn hình ảnh: Wikipedia.org